Kinderen online: digitale inclusie als fundamenteel recht
Alexander van Deursen onderzoekt in dit essay hoe digitale inclusie bijdraagt aan gelijke kansen voor kinderen. Hij benadrukt dat digitale inclusie een fundamenteel kinderrecht is en dat ongelijkheden in toegang, vaardigheden en gebruik leiden tot sociale ongelijkheid.
Onderzoeksopzet
Van Deursen baseert zijn analyse op twintig jaar wetenschappelijk onderzoek naar digitale ongelijkheid. Het essay is een literatuurstudie die theoretische kaders verbindt met actuele vraagstukken rond kinderen en hun digitale medialandschap. Daarbij gebruikt hij de vier fasen van toe-eigening van technologie als analytisch raamwerk:
- Attitude en motivatie.
- Materiële en fysieke toegang.
- Digitale vaardigheden.
- Gebruik.
Deze fasen laten zien hoe verschillen tussen kinderen ontstaan en welke factoren leiden tot positieve of juist negatieve uitkomsten van mediagebruik.
Door wie?
Het essay is geschreven door Alexander van Deursen, professor Digitale Ongelijkheid aan de Universiteit Twente. Zijn essay is onderdeel van de UNICEF-essayreeks over kinderrechten in de digitale wereld.
Inhoud
Alexander van Deursen beschrijft in dit essay:
- De ontwikkeling van het concept digitale inclusie sinds de jaren negentig.
- Het medialandschap van kinderen, dat steeds complexer en multimodaler wordt.
- De positieve en negatieve uitkomsten van mediagebruik.
- Vier fasen die kinderen doorlopen om optimaal gebruik te maken van digitale technologie: motivatie, materiële toegang, digitale vaardigheden en gebruik.
- De manier waarop persoonlijke en sociaaleconomische factoren ongelijkheden versterken.
Conclusies en aanbevelingen
Volgens Van Deursen is digitale inclusie noodzakelijk om leerlingen gelijke kansen te bieden. Voor onderwijsinstellingen en leraren betekent dit:
- Verbreed de focus van digitale inclusie naar nieuwe technologieën zoals AI en Internet of Things.
- Ga ervan uit dat leerlingen geen homogene groep vormen en stem interventies af op hun verschillende achtergronden en omstandigheden.
- Combineer onderwijs in digitale vaardigheden met versterking van lees- en schrijfvaardigheid, omdat deze elkaar beïnvloeden.
- Onderzoek per medium en platform welke fasen van toegang (motivatie, materiële toegang, vaardigheden, gebruik) voor leerlingen de grootste belemmeringen vormen.
- Ondersteun leerlingen gelijktijdig op alle fasen: motivatie, toegang, vaardigheden en gebruik.
- Werk samen met meerdere partijen – scholen, ouders, beleidsmakers, ontwikkelaars en leerlingen zelf – om digitale inclusie structureel te bevorderen.
- Bron:
- UNICEF / Alexander van Deursen (Universiteit Twente)