7 video's voor een les over digitale afleiding

Voor smartphones en andere technologische devices van leerlingen is geen plaats in de klas, tenzij er sprake is van doordacht educatief gebruik. Dat hebben verschillende partijen in het onderwijs besloten. De handreiking van Kennisnet kan scholen helpen hier concrete invulling aan te geven.

Uit onderzoek van de VO-raad blijkt dat de meeste scholen daarin slagen. Perfect gaat het nog niet, maar opvallend is hoe goed het besluit valt op scholen, ook bij leerlingen. Leerlingen worden minder digitaal afgeleid en zijn met hun aandacht meer bij hun schoolwerk. Ook praten ze weer fysiek met elkaar tijdens de pauzes op scholen die de smartphone ook buiten lestijd in de ban hebben gedaan.

Is daarmee de kous af? Zeker niet. Misschien begint het nu pas. Buiten school hebben leerlingen ook met digitale afleiding te maken, tijdens het maken van hun huiswerk bijvoorbeeld. En niet alleen via hun smartphone, ook op hun laptop liggen de digitale verleidingen op de loer.

Mijn tip: besteed aandacht aan digitale afleiding en verleiding tijdens een les digitale geletterdheid. Doe dat aan de hand van uitzendingen van programma’s van de publieke omroep.

Deze fragmenten, die Mediamuseum Beeld & Geluid heeft geselecteerd, kun je in een les opnemen:

1. Het smartphoneverbod – NOS Journaal
In juni 2023 komt de overheid met het voorstel om mobieltjes in de klas te verbieden. Dit idee valt niet bij iedereen in goede aarde.

2. Totaalverbod, op school en thuis – Jeugdjournaal
En dan is het zover: geen mobieltjes meer in de klas. Sterker nog, helemaal geen mobiel meer op school. Hoe is dat dan?

3. De smartphone-mens – De Dikke Data Show
De mens evolueert. Dus hoe zal de ‘smartphone-mens’ er over 3000 jaar uitzien? Kromme rug, verkrampte duim en vierkante ogen?

4. De fabeltjesfuik – Arjen Lubach
Je weet waarnaar je kijkt, dus dan weet je ook waarover je het hebt. Of niet? Arjen Lubach legt haarfijn uit hoe je objectieve informatie denkt te vinden, terwijl dat toch echt anders ligt!

5. Beïnvloeding – Kassa
Hoe beïnvloedt jouw smartphone je gedrag eigenlijk? Want ook als je niet op je scherm kijkt, sta je onder invloed van het ding. En het doet ook best wel wat met je brein. Heel bizar eigenlijk.

6. Telefoonverslaafd – Nadia
Maken we ons druk om niets of zijn we echt telefoonverslaafd? Hoe lang zitten we gemiddeld eigenlijk op ons scherm?

7. Concentratie – Knappe Koppen
Wat doet een smartphone met je concentratie? En wat werkt het beste om deze concentratie even een goede boost te geven?

Meer fragmenten?
Beeld & Geluid selecteert met leraren audio- en videofragmenten uit een enorm media-archief: gratis, op maat en per vak. Wil je digitaal lesmateriaal per vak ontvangen of zelf meewerken aan het samenstellen van fragmenten uit de onderwijscollectie? Meld je aan bij Beeld & Geluid.

Gesprekstips
Je kunt bovengenoemde video’s gebruiken als startpunt voor een goed gesprek. Samen met Anneke Smits (Windesheim) en Erna van Koeven (Windesheim) heb ik gesprekstips gemaakt, die je kunnen helpen bij het praten met leerlingen over digitale technologie.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het voeren van gesprekken buitengewoon belangrijk is in lessen over digitale geletterdheid. "Het is zelfs een voorwaarde voor digitale geletterdheid dat leerlingen leraren hebben die interesse tonen, die goed kunnen luisteren en die hun leerlingen (willen) begrijpen", zo zegt Anneke Smits op Onderwijskennis.nl.

My First Smartphone Festival
Wil je iets extra’s doen? Tijdens de Onderwijsdagen op 21 en 22 maart vindt het My First Smartphone Festival voor de bovenbouw van het po plaats bij Beeld & Geluid. Volg samen met leerlingen korte workshops over fake news of memes, bezoek de Smartphone Goochelshow, of speel een game waarin je cybercrime leert tegengaan.