Symposium Digitale autonomie in onderwijs: een publieke opgave
Wat houdt het in?
Scholen maken steeds vaker gebruik van platforms en AI-infrastructuren van grote techbedrijven. Met het risico dat ze daarvan afhankelijk worden. Hoe zorgen we ervoor dat het onderwijs zijn autonomie behoudt en zelf blijft bepalen hoe het functioneert? Daarover discussieerden 70 onderzoekers, onderwijsprofessionals en beleidsmakers tijdens dit symposium. Ze benadrukten dat dit geen individuele verantwoordelijkheid van een school is, maar een publieke opgave die collectieve aandacht verdient.
Belangrijke informatie
Tijdens de presentaties en panelgesprekken werden uitdagingen op het gebied van digitale autonomie besproken. Ook werd er ingegaan op wat de onderwijssector nu en in de toekomst kan doen om zijn digitale autonomie te behouden. Enkele belangrijke opgedane inzichten zijn:
- De druk om artificiële intelligentie (AI) toe te passen in het onderwijs zorgt voor een extra belasting voor scholen en leraren.
- Wanneer scholen steeds meer verstrengeld raken met techbedrijven, lopen ze het risico afhankelijk van ze te worden. Ook kunnen techbedrijven op die manier scholen gebruiken als databronnen.
- De voordelen van het gebruik van AI op scholen zijn niet bewezen. Ook is er geen onderzoek gedaan naar de sociale implicaties en onbedoelde gevolgen van het gebruik van kunstmatige intelligentie in het onderwijs.
- Leraren hebben op dit moment last van een onduidelijke situatie. Goede afspraken over het gebruik van generatieve AI in het onderwijs ontbreken namelijk.
- Grote techbedrijven hebben veel macht. Al moeten we de gezamenlijke kracht van onder meer leraren, leerlingen, ouders, vakbonden, besturen en onderzoek niet onderschatten.
Waar staan we nu?
Er is meer onderzoek en samenwerking nodig om de digitale autonomie in het onderwijs te behouden en verbeteren. Scholen kunnen hier direct invloed op uitoefenen. Bijvoorbeeld bij de aanschaf van ict-systemen en door keuzes te maken vanuit hun eigen waarden. Ook is Europese samenwerking nodig om invloed uit te kunnen oefenen op grote techbedrijven. In 2025 zullen de Universiteit Utrecht en Kennisnet met nieuwe initiatieven komen om de digitale autonomie van scholen te bevorderen.
Voor wie is het?
Voor scholen in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, gespecialiseerd onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs.
