Online vaardig begint offline
Doelstelling
Het onderzoek ‘Online vaardig begint offline’ brengt in beeld hoe jongeren tussen de 10 en 15 jaar hun digitale vaardigheden inschatten, wat hun daadwerkelijke niveau is en welke rol ouders en school spelen in hun ontwikkeling. Het doel van het onderzoek is om beter te begrijpen hoe jongeren digitaal vaardiger en weerbaarder kunnen worden en welke kansen er liggen om dit te ondersteunen.
Onderzoeksopzet
Ruim duizend jongeren tussen 10 en 15 jaar vulden een online vragenlijst en quiz in. Daarbij werd gekeken naar hun mediagedrag, zelfinschatting van vaardigheden en hun contacten met ouders en school over mediazaken. Het onderzoek maakt gebruik van het Mediawijs Competentiemodel en een speelse indeling in vier ‘Ninja’-profielen, afhankelijk van het behaalde vaardigheidsniveau.
Door wie?
Het onderzoek is uitgevoerd door CHOICE Insights + Strategy, in opdracht van KB, de nationale bibliotheek.
Opvallende conclusies
- Jongeren overschatten vaak hun digitale vaardigheden; slechts 39% haalt een voldoende score.
- Jongeren met minder digitale vaardigheden zijn minder weerbaar en minder sociaal online.
- Het aangaan van gesprekken met ouders en leraren draagt sterk bij aan betere digitale vaardigheden en weerbaarheid.
- Ouders richten zich vooral op risico’s, terwijl jongeren ook behoefte hebben aan gesprekken over kansen en positief gebruik van media.
- Naarmate jongeren ouder worden, staan ze minder open voor advies van ouders en school.
- Ouders onderschatten hoe vaak jongeren in aanraking komen met online risico’s zoals pesten en gewelddadige beelden.
Aanbevelingen
- Start zo vroeg mogelijk met gesprekken over mediagebruik: kinderen in de basisschoolleeftijd zijn ontvankelijker.
- Varieer de gespreksonderwerpen: niet alleen risico’s, maar ook kansen en doelen moeten aan bod komen.
- Vergroot het bewustzijn van ouders over hun rol in mediaopvoeding en stimuleer actieve betrokkenheid.
- Laat ouders en docenten samenwerken: samen kunnen ze jongeren breed ondersteunen bij het ontwikkelen van digitale vaardigheden en weerbaarheid.
Wetenschapscollege
Dit onderzoek is een belangrijke bron bij het wetenschapscollege 1 over taal en lezen als fundament voor digitale geletterdheid. In onze serie wetenschapscolleges combineren we inspiratie uit de praktijk met wetenschap om inzicht en handvatten te bieden over digitale geletterdheid. Meer weten? Bekijk het wetenschapscollege 1.
