Digitale informatievaardigheden: hoe geef je daar effectief les in?
Wat is het?
Het artikel van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) laat zien waarom expliciete instructie in digitale informatievaardigheden nodig is en hoe je dat effectief aanpakt. Aan de hand van vijf didactische principes krijg je concrete handvatten om deze vaardigheden op een betekenisvolle en motiverende manier aan te leren, inclusief aandacht voor de rol van generatieve AI.
Waarom is het belangrijk?
Veel leerlingen hebben moeite met het zoeken, beoordelen en verwerken van digitale informatie. Toch wordt er in het onderwijs vaak van uitgegaan dat zij dit als vanzelf beheersen. Ook de opkomst van AI-tools vraagt om nieuwe competenties zoals het beoordelen van AI-output. Effectief onderwijs in digitale informatievaardigheden helpt leerlingen niet alleen betere schoolprestaties te behalen, maar ook verantwoord deel te nemen aan de digitale samenleving. Onderzoek laat zien dat expliciete instructie en een didactisch doordachte aanpak cruciaal zijn.
Voor wie is het?
Voor leraren in het primair, voortgezet en gespecialiseerd onderwijs, en het middelbaar beroepsonderwijs. Ook intern begeleiders, curriculumontwikkelaars en beleidsadviseurs kunnen de inzichten gebruiken bij het opstellen van leerlijnen of scholingsprogramma’s.
Hoe is het in te zetten?
Je kunt direct aan de slag met de vijf didactische principes uit het NRO-onderzoek:
- Werk met authentieke, integrale opdrachten zoals het schrijven van een adviesrapport op basis van digitale bronnen.
- Koppel informatievaardigheden aan je vakinhoud, bijvoorbeeld bij het analyseren van grafieken of vergelijken van digitale woordenboeken.
- Stimuleer samenwerking en laat leerlingen discussiëren over de betrouwbaarheid van bronnen.
- Gebruik modelvoorbeelden of demonstraties om zoekstrategieën zichtbaar te maken.
- Bied ondersteuning met bijvoorbeeld mindmaps of reflectievragen, en bouw deze ondersteuning geleidelijk af.
Deze aanpak bevordert niet alleen informatievaardigheden, maar ook motivatie, kritisch denken en vakinhoudelijk leren.
