Interview onderzoeker Esther Rozendaal over digitale weerbaarheid
Doelstelling
Esther Rozendaal is universitair hoofddocent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ze onderzoekt hoe jongeren digitaal weerbaar kunnen worden. Daarbij kijkt ze vooral naar hoe kinderen en tieners leren slim en veilig met online media om te gaan. In een interview met ‘Didactief’ vertelt Rozendaal over haar onderzoek.
Respondenten
Leerlingen in de onderbouw van verschillende scholen, van vmbo tot en met vwo.
Opvallende conclusies
- Er is een kloof tussen kennis en gedrag. Kennis zorgt er op zichzelf niet voor dat leerlingen weerbaarder worden of zich online anders gaan gedragen. Informeren is belangrijk, maar niet voldoende.
- Impulsief gedrag wint het bij kinderen en jongeren vaak van bewust gedrag. Het brein van leerlingen is nog volop in ontwikkeling. Dat maakt het voor hen moeilijk om te reflecteren. Zeker in een omgeving vol prikkels waar allerlei online media constant om je aandacht vragen.
- Samen met leerlingen media-educatie ontwikkelen is veel effectiever dan het ze alleen maar laten uitvoeren. Met elkaar de aanpak bepalen zorgt voor motivatie en relevantie.
Aanbevelingen
Betrek leerlingen bij mediawijsheid. Dat kan op de volgende manieren:
- Praat met leerlingen. Vraag waarom iets belangrijk voor ze is en luister naar wat ze je vertellen.
- Zet je eigen mening opzij en neem een open houding aan. Dat helpt om écht in gesprek te gaan met leerlingen over wat ze ervaren en bezighoudt.
- Houd er rekening mee dat kinderen en tieners anders denken dan volwassenen. Hun brein is nog in ontwikkeling. Daardoor hebben ze soms moeite met reflecteren. Dit is geen onwil, maar onmacht.
- Ga in de klas aan de slag met de online wereld van leerlingen. Werk samen aan een creatieve opdracht. Bijvoorbeeld een theaterstuk, rap of ontwerp voor een T-shirt. Gebruik deze werkvormen om een aantal zaken te bespreken. Zoals wat gewenst online gedrag is en wat dat eventueel in de weg staat of juist bevordert.
- Betrek leerlingen bij het beleid rond mediawijsheid op school. Laat ze meedenken over hoe je mediawijsheid als school op de kaart zet.
